3 kobiety w różnym wieku

SYNOPSIS

Trzy kobiety z trzech różnych pokoleń - babka, matka i córka, każda zagubiona w swoim świecie. Przebojowa, 40-letnia Minou, konserwator dywanów, szuka swojej córki Pegah, która od kilku dni jest poza domem i nie odbiera telefonu. W międzyczasie Minou musi zawieźć chorą na amnezję matkę do lekarza. Po drodze jednak postanawia spotkać się z handlarzem, od którego chce odzyskać drogocenny, historyczny dywan obiecany wcześniej Narodowemu Muzeum Dywanów. Choć udaje jej się go odzyskać (a raczej bezczelnie zabrać) niebawem traci go z oczu, podobnie jak i matkę.

W tym czasie Pegah wędruje przez pustynne tereny Iranu wraz z nowo poznanym autostopowiczem Babakiem, którego podwozi do pobliskich wykopalisk archeologicznych. Chłopak od razu zauważa zagubienie Pegah. Dla rozwiedzionej Minou bezskuteczne poszukiwania matki, córki i dywanu stają się pretekstem do rozmyślań nad własnym życiem. Dochodzi do wniosku, że tak naprawdę nie zna własnej córki.

Podczas swych oddzielnych wędrówek, te trzy kobiety odnajdują wspólną tożsamość. Jednak czy te trzy generacje są w stanie odnaleźć się nawzajem, by ocalić swe dziedzictwo i dom rodzinny?

DYWAN JAKO WYRAZ KULTUROWEJ TOŻSAMOŚCI IRANU

Motywem łączącym każdą z trzech historii jest dywan, który pojawia się w życiu każdej z kobiet w innych okolicznościach. Dywan ma w Iranie szczególne znaczenie. To jeden z najważniejszych obiektów sztuki, mający ponadczasową wartość (analogiczną do wartości obrazów w kulturze Zachodu). Przez wieki kobiety własnoręcznie tkały dywany. Wplatały w nie motywy rodzinne, kulturowe, rodowe. W tkanie dywanu wkładały swe serce i duszę. W nim wyrażały bowiem swój talent, walory. Dywany symbolizowały ich osobowość, charakter, zdolności, temperament, stając się jedną z najcenniejszych rzeczy, jakie posiadały i ważną częścią ich wiana.

W 3 kobietach w różnym wieku babka reprezentuje świat, kiedy powstawały dywany (obecnie tradycja ta zachowała się jedynie na wsi). Matka jest już tylko kontynuatorką tej pięknej tradycji, ale jedynie w sposób pośredni, zajmuje się bowiem konserwacją dywanów. Natomiast dla córki, reprezentującej pokolenie młodych, zbuntowanych Irańczyków o zupełnie innym światopoglądzie, ta tradycja jest już obca.

TRADYCJA A NOWOCZESNOŚĆ

Film pokazuje przepaść pokoleniową we współczesnym Iranie poprzez opowiedzenie przeplatających się historii córki, matki i babki – reprezentujących trzy pokolenia irańskich kobiet, które pogubiły się w swych światach, będących odbiciem przeszłości, teraźniejszości i przyszłości.

Chociaż każda z nich jest z innego pokolenia, w każdej z nich odbywa się wewnętrzna walka. Każda zakorzeniona jest jednocześnie i w przeszłości, i w teraźniejszości. Każda z nich zmuszona jest do kultywowania w sobie tradycji, od której uciec nie można, mimo że świat wokół się zmienia.

Film w poruszający sposób pokazuje niepokój starszego pokolenia żyjącego przeszłością i niepotrafiącego odnaleźć się we współczesnych realiach Iranu. Babka wydaje się być całkowicie oddalona i zanurzona w przeszłości. Dywan, który ocaliła jej córka wywołuje w niej wiele wspomnień, sprawiając, że ta starsza kobieta mająca kłopoty z pamięcią, odbywa podróż śladami przeszłości.

Matka reprezentuje pokolenie najbardziej „zawieszone”. Minou próbując kontynuować dziedzictwo kulturalne, jednocześnie nie radzi sobie w realnym świecie. Należy do pokolenia Rewolucji Islamskiej. Mimo, że stała się niezależną, wielkomiejską, wytworną kobietą, jednocześnie ograniczona jest przez rodzinę i obowiązki. Pogubiła się w swym życiu i wciąż nie potrafi znaleźć porozumienia ani z matką, ani z córką. Kiedy szukając córki trafia na koncert jej przyjaciół - undergroundowego zespołu irańskiego, zdaje sobie sprawę, jak wielka luka dzieli ją od tego pokolenia.

Córka należy już do nowych czasów. Ucieka z domu pełnego tradycji, by znaleźć własną drogę życiową i ambitnie zrobić coś nowego. Nieoczekiwanie jednak, jej podróż prowadzi ją do tradycji, z którą tak bardzo chciała zerwać.

KOMENTARZ REŻYSERKI

W 3 kobietach w różnym wieku zajmuję się trzema pokoleniami współczesnego Iranu, które szukają swej tożsamości u podstaw irańskiej kultury. Fabuła ma miejsce obecnie, we współczesnym Teheranie i opowiada o Minou, 40-letniej kobiecie, z życia której znikają nagle matka i córka. Czas spędzony na ich poszukiwaniu, staje się tak naprawdę czasem poszukiwania przez Minou samej siebie.

Głównym założeniem filmu była opowieść o irańskim dywanie, który zawiera w sobie bogate, głębokie znaki irańskiej kulturalnej tradycji istotnej w życiu wszystkich Irańczyków, od przeszłości do teraźniejszości. W filmie pojawiają się trzy dywany symbolizujące pełny zakres irańskiej kultury wśród tych trzech generacji. Dywan, który został zgubiony symbolizuje zagubione więzi mojego ludu i różnych pokoleń.

Te 3 kobiety portretują własne wątpliwości, poszukiwania i pragnienia poprzez ich niekończącą się podróż po różnych regionach Iranu.

W tym filmie starałam się wyrazić obsesję tych 3 kobiet i 3 różnych pokoleń, opierając swą historię na realiach. Opowiadam o 3 kobietach, które zagubiły siebie i próbują wzajemnie się odnaleźć.

-------------------

FILMOWY IRAN

Od wielu lat kino irańskie święci triumfy na całym świecie. Cenione przez jurorów na międzynarodowych festiwalach, zachwyca i zadziwia publiczność. Jak to się dzieje, że w kraju, który już blisko 30 lat rządzony jest przez islamski reżim, powstają filmy o niezaprzeczalnej randze artystycznej, stanowiące świetną kontrpropozycję dla zachodnich produkcji? /.../ W filmach irańskich nie ma polityki (otwartej krytyki systemu), nie ma seksu, nie ma pokazanej dosłownie przemocy. Ale jest wielka wrażliwość na człowieka i prostota, które sprawiają, że ta bliskowschodnia kinematografia przemawia do wielu ludzi pod różnymi szerokościami geograficznymi. Oczywiście, estetyka i tematyka proponowana przez twórców z Iranu nie wszystkim będzie bliska, lecz nie ma chyba kinomana, który nie kojarzyłby takich nazwisk, jak Kiarostami czy Makhmalbaf.

Mimo że pierwszy kinematograf pojawił się na dworze szacha Mozaffera Al-Dina już w 1900 roku, to historia kina irańskiego rozpoczyna się w latach 30. XX wieku. Wówczas powstają pierwsze filmy długometrażowe, zdominowane jednak na rodzimych ekranach przez produkcję zagraniczną. Prawdziwy rozwój kinematografii w Iranie nastąpił dopiero pod koniec lat 60., kiedy to do głosu doszła grupa młodych reżyserów tworzących irańską Nową Falę: Bahram Beizai (autor filmu Ragbar z 1971 roku, który do dziś uważany jest za jedno z najwybitniejszych osiągnięć kina irańskiego), Dariush Mehrjui (jego obraz Krowa [1969] był pierwszym nowofalowym dziełem), Masud Kimiai, Abbas Kiarostami i Amir Naderi. Pozytywne zmiany wiązały się z działalnością departamentu filmowego w Instytucie Intelektualnego Rozwoju Dzieci i Młodzieży. Dzięki funduszowi Kanun produkcja filmowa wzrosła nawet do 90 filmów rocznie. Ta dobra passa trwała przez 10 lat - do roku 1979, gdy w wyniku rewolucji został obalony szach Reza Pahlavi, a przywódcą nowopowstałej republiki islamskiej został Ajatollah Chomeini. W krótkim czasie kinematografia Iranu została doprowadzona do upadku, w czym "pomogła" zarówno ostra cenzura, tropiąca wszystkie treści niezgodne z islamem, jak i recesja gospodarcza oraz wojna z Irakiem.

Drugi przełom w kinie irańskim nastąpił w roku 1983. Wówczas rząd wystąpił z inicjatywą Funduszu Filmowego Farabi - instytucji wspierającej rozwój narodowej kinematografii, która walory artystyczne powinna łączyć z islamskimi wartościami. Twórcom stworzono dogodne warunki do pracy, z funduszu płynęły środki finansowe. Mimo cenzury znaczna część filmowców odnalazła się w tej sytuacji, wypracowując własny styl, ucząc się mówić o problemach społecznych bez angażowania się w politykę. Od połowy lat 80. filmy artystów z Iranu zaczęły pojawiać się na międzynarodowych festiwalach, zdobywając nagrody i, przede wszystkim, wiernych widzów. Ów fenomen kina irańskiego oraz jego wielki sukces trwa nieprzerwanie od ponad 20 lat. Nieobojętność na cierpienie i niesprawiedliwość Irańczycy łączą z wielką wrażliwością na świat oraz jego piękno. Owa prostota zbliża irańskie filmy do estetyki włoskiego neorealizmu, a świadome podejście do filmowej formy z wielu twórców czyni spadkobierców francuskiej Nowej Fali.

www.lecinema.pl

----------------

ODYSEJA FILMOWA: IRAN - KRAINA FILMÓW, DYWANÓW I POEZJI

/.../ Spośród wszystkich krajów islamskich to właśnie kino Iranu osiągnęło największy światowy rozgłos i najwyższą jakość artystyczną. Choć jego początki sięgają lat 30. XX wieku, prawdziwy rozwój tej kinematografii zaczął się dopiero pod koniec lat 60. Tamten okres nazywa się zresztą znacząco irańską Nową Falą, którą do życia powołali m.in. Bahram Beizai, Dariush Mehrjui czy wielki Abbas Kiarostami. Świetnie rokujące kino irańskie napotkało jednak na swojej drodze rewolucję islamską, dla której - najogólniej mówiąc - wszelka kultura oznaczała zamach na religię. Władze islamskie, które przejęły władzę w kraju, doprowadziły do zamknięcia wszystkich kin, a cenzura ograniczyła pracę filmowców do tego stopnia, że kino w Iranie wkrótce przestało istnieć.

Po 1983 roku zrodziło się nowe kino irańskie, które jednak ze sztuką początkowo niewiele miało wspólnego. Miało czcić islam i integrować podzielony etnicznie i językowo kraj. Nowych założeń ideowo słusznej kinematografii wielu artystów ekranu długo nie wytrzymało. Inni znaleźli dla siebie niszę we wspieranym hojnie przez państwo przemyśle filmowym, robiąc filmy omijające wszelkie kwestie polityczne, ale coraz ciekawsze pod względem języka i bliskiej życia tematyki. Dzięki sprawnej promocji w drugiej połowie lat 80. skromne filmy irańskie zaczęły podbijać świat. Na międzynarodowych festiwalach zatriumfowali Abbas Kiarostami (Złota Palma w Cannes za Smak wiśni), Mohsen Makhmalbaf (trzykrotnie nagrodzona w Wenecji Cisza) czy Majid Majidi (nagroda w Montrealu za Deszcz). W 2000 roku dołączył do nich debiutant Bahman Ghobadi, twórca obsypanego nagrodami Czasu pijanych koni, pierwszego filmu kurdyjskiego.

Dobra passa kina irańskiego trwa do dziś, a filmy z tego kraju budzą zainteresowanie coraz szerszej publiczności. Cenzura jednak nie przestała działać - to dlatego kino irańskie pozbawione jest nie tylko scen przemocy i seksu, ale również treści politycznych. Pozostaje jednak blisko życia, śledząc społeczne i ekonomiczne przemiany, w tym także - sytuację kobiet. Ostatnio zresztą pojawiły się w Iranie również reżyserki, m.in. Mania Akbari, autorka feminizujących 20 palców, utalentowana córka Makhmalbaf Samira czy Manijeh Hekmat.
www.arabia.pl

REŻYSERKA

MANIJEH HEKMAT

Urodzona w 1962 roku w Araku (Iran), Manijeh Hekmat jest ważną postacią w kinie irańskim. Swą karierę rozpoczęła w 1978 roku jako reżyserka filmów eksperymentalnych. Od 1980 roku pracowała jako asystentka reżysera i przy produkcji w 25 filmach fabularnych. W 1995 roku zaczęła produkować filmy, m.in. nagrodzone The Girl in the Sneakers i Bunch of Grass – niemieckie produkcje powstałe w irańskim Kurdystanie. Jej debiutem fabularnym był głośny film Women’s Prison (2002) – ukazujący bardzo realistycznie brutalne życia w kobiecym zakładzie karnym tuż po Rewolucji Islamskiej. Film był pokazywany na ponad 80. międzynarodowych festiwalach filmowych, zdobywając 7 nagród.

3 kobiety w różnym wieku są jej drugim filmem fabularnym. Manijeh Hekmat była członkiem jury na wielu krajowych i międzynarodowych festiwalach filmowych. W swych filmach podejmuje przede wszystkim tematy społeczne, a główne role w jej filmach grają kobiety.

Filmografia:

- 3 KOBIETY W RÓŻNYM WIEKU (Sé Zan; 3 Women); 2008

- WOMEN COME OUT OF THE HOUSE (dok.); 2006

- I LIKE MY ROOM (dok.); 2004

- HUNDRED YEARS PARLIAMENT (dok.); 2004

- NGOs IN IRAN (dok.); 2003

- WOMEN’S PRISON (ZEDAN-E ZANAN); 2002

NIKI KARIMI (Minou)

Jedna z najbardziej znanych irańskich aktorek. Urodzona w Teheranie w 1971 roku, od wczesnych lat występowała w różnych grupach teatralnych. W kinie zadebiutowała w 1989 roku i od tamtej pory zagrała w wielu filmach. Niki Karimi zaczęła również reżyserować filmy, jej debiutem fabularnym był One Night (2004; m.in. pokazywany w sekcji Un Certain Regard na MFF w Cannes). Dwa lata później wyreżyserawała kolejny film A Few Days Later… (2006).